اسید استیک جز اسیدهای کربوکسیلیک می‌باشد و در نامگذاری آیوپاک به اسید اتانوئیک معروف است این اسید دارای فرمول شیمیایی می‌باشد و در قسمت چشایی طعم ترشی، شبیه طعم سرکه می دهد.
نام دیگر این مایع استیک اسید، اتانوئیک اسید می باشد که ظاهری بی رنگ دارد و به خوبی در آب حل میشود ودارای نقطه جوش 118 درجه سانتی گراد می باشد.
اسید استیک به دو روش عمده تولید میشود:
روش کربونیلاسیون متانول:
در این روش، متانول با منوکسید کربن در حضور کاتالیزور (معمولاً کمپلکس‌های رودیوم یا ایریدیوم) واکنش می‌دهد. این روش اصلی‌ترین روش تولید اسید استیک در مقیاس صنعتی است.
اکسیداسیون اتیلن
- اتیلن از طریق فرآیندهایی به استالدئید تبدیل و سپس اکسید میشود.
روش دوم تولید بیولوژیکی که قدیمی‌ترین روش تولید اسید استیک است. باکتری‌های Acetobacter الکل (اتانول) را به اسید استیک تبدیل می‌کنند. این فرآیند در تولید سرکه استفاده میشود.
اسید استیک کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد:
- تولید سرکه: اسید استیک رقیق‌شده (معمولاً 4-8 درصد) به عنوان سرکه در آشپزی و صنایع غذایی استفاده میشود.
- تولید پلیمرها: در تولید پلی‌وینیل استات (PVAc) که در چسب‌ها، رنگ‌ها و پوشش‌ها استفاده میشود.
- تولید استات‌ها: برای تولید استات‌های مختلف مانند اتیل استات، بوتیل استات و سلولز استات که به عنوان حلال‌ها و در تولید الیاف مصنوعی کاربرد دارند.
- صنایع نساجی: به عنوان ماده‌ای برای رنگرزی و چاپ پارچه و استفاده در تولید لاستیک و پلاستیک
- صنایع دارویی: در تولید برخی داروها و مواد شیمیایی دارویی وهمچنین استفاده در درمان سرطان
خطرات و نکات ایمنی
اسید استیک، به‌ویژه در غلظت‌های بالا، می‌تواند خطرناک باشد:
- خوردگی: اسید استیک غلیظ خورنده است و می‌تواند باعث سوختگی پوست و آسیب به چشم شود.
- استنشاق بخارات: استنشاق بخارات آن می‌تواند باعث تحریک دستگاه تنفسی شود.
- آتش‌گیری: اگرچه اسید استیک به آسانی آتش نمی‌گیرد، اما بخارات آن می‌توانند مخلوط قابل اشتعال با هوا تشکیل دهند.
نکات ایمنی:
- استفاده از تجهیزات ایمنی: هنگام کار با اسید استیک، از دستکش، عینک محافظ و لباس مناسب استفاده کنید.
- تهویه مناسب: در محیطی با تهویه مناسب کار کنید.
- نگهداری: اسید استیک را در ظروف محکم و در مکانی خنک و دور از مواد ناسازگار نگهداری کنید.